Hou je huis koel in warme zomers!
Hou je huis koel. Ja dat is makkelijk gezegd. De zomers worden steeds heter. Mediterrane toestanden in ons kikkerlandje!
Onze traditionele huizenbouw is daar helemaal niet op berekend. Het kan dus geen kwaad om eens na te denken hoe je nu je huis koel houdt zonder energie slurpende apparaten als mobiele airco’s te gebruiken.
Het is uiteraard een groot verschil of je in een bungalow met een plat dak, in een huis met een puntdak of op de bovenste verdieping van een flatgebouw woont. En in hoeverre je huis geïsoleerd is. Aan die dingen kan je niet veel doen. Hou je huis koel met een paar simpele handgrepen want je kan echt wel wat invloed uitoefenen op het binnen komen en blijven hangen van warmte.
Als je kijkt naar de huizenbouw in de tropen kan je daar al wat van leren. Alle huizen zijn daar gericht op het buiten houden van zonlicht en het laten doorstromen van wind. In zuidelijke landen zijn de muren van de huizen dik en zitter er luiken voor de ramen. Dus; hou je huis koel met deze tips die gebaseerd zijn op die ervaringen.
Misschien denk je er nu pas aan, nu het even warm is, maar hou de gedachte vast want het zal vaker warm zijn!
1. Voorkom dat warme lucht het huis binnenkomt.
Hou ramen en duren hermetisch gesloten zolang de temperatuur buiten hoger is dan binnen. Sluit ook ventilatieroosters overdag.
2. Voorkom dat stralingswarmte je huis binnenkomt
Overal waar de zon rechtstreeks naar binnen schijnt (in de ochtend in het oosten, grootste deel van de dag vanuit het zuiden en eind van de middag tot in de avond vanuit het westen). Het beste is om verduistering of zonwering aan de buitenkant van je ramen te hebben. Daarom helpen gordijnen niet echt, die houden het licht maar niet de warmte tegen die het vensterglas naar binnen afgeeft.
(Even voor de goede orde: Handig Goed verkoopt geen zonwering o.i.d. dit zijn gewoon handige tips!)
Hou je huis koel met simpele zonwering
Zelf heb ik aan de zuidkant rieten rolgordijnen aan de buitenkant voor het raam bevestigd. Het houdt de zon prima tegen en ik kan van binnen wel naar buiten kijken.
…. of met folie
Ook een idee; reflecterende en zonwerende folie op het raam. Laat je goed voorlichten door een expert, want deze folie kan alleen op dubbel glas worden toegepast als er aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan.
3. Zorg voor een groene omgeving
Een boom voor het huis die de zon tegenhoud is ideaal. Daarom zag je vroeger ook bij boerderijken een rijtje geknotte bomen aan de zuid of westkant voor het huis staan. Dat was om de zon tegen te houden op het warmste moment van de dag. Niet iedereen heeft het voor het kiezen, maar als je in een huis met een aangrenzende tuin woont is het verstandig zo min mogelijk steen en terras in je tuin te hebben en zo veel mogelijk gras, groen en bomen. Want die koelen de lucht en de grond om je huis heen, terwijl grind, tegels en stenen alleen maar warmte opslaan en die in de nacht afgeven aan de omgeving en dus ook aan je huis.
Slimme tip van Marij Wijffels
“Dit is mijn tip om de warmte buiten te houden: ik heb voor de ramen in mijn zijgevel(oost/zuid) houten gordijnroeden geplaatst (een douchestang gaat ook prima) en daar met ringen kaasdoek aan gehangen. Staat ook nog vrolijk die wapperende gordijnen.”
Aanvulling van mijzelf;
Probeer de kaasdoek aan de buitenkant van de ramen te bevestigen, dat houdt de meeste warmte tegen omdat er dan geen stralingswarmte vanaf de ramen het huis binnenkomt.
4. Voorkom verwarming door apparatuur in je huis
Alle elektrische apparatuur produceert warmte. Zet uit wat je niet gebruikt. TV, radio, computer enzovoort. De koelkast is de grootste producent maar het spreekt vanzelf dat je die niet uit kunt zetten.
5. Ventileren!
Zorg dat de warmte weg kan en het zich niet blijft opbouwen in je huis.
Zodra de temperatuur buiten lager is dan binnen is het ventileren geblazen! Zet alles open, als het kan tegenover elkaar. Heb je een ventilator, zet die in de deuropening en zorg dat hij de gang in blaast richting het andere openstaande raam. Zoa zal hij langzaam de warme lucht uit je kamer ‘zuigen’. Vanwege dit kleine luchtdrukverschil zal er koele lucht door het raam naar binnen worden gezogen. Kan je alleen in de kamer zelf ventileren? Richt dan de ventilator niet de kamer in, maar langs een muur. Er zijn nog meer methodes voor kijk bijvoorbeeld dit filmpje op Youtube.
Hou zo veel mogelijk ramen open in de nacht want dat is het moment om te koelen. Zorg voor goede ventilatorroosters als je geen ramen open kunt houden in verband met inbraakgevaar. Of kierstandhouders in het sluitwerk. Zorg voor raamhorren om muggen tegen te houden. Werk alle redenen om je ramen ’s nachts dicht te houden weg voor zover je dat kan. Als je vanwege de herrie de ramen moet sluiten wordt het lastig en zijn alleen oordopjes nog een optie.
Het is tijdens de warmte een streng regime om de tijd en temperatuur in de gaten te houden, maar het loont echt, zeker de eerst dagen. Als er sprake is van een echte hittegolf waarbij de nachttemperatuur ook niet meer onder de 20 graden komt wordt het steeds lastiger om in de nacht af te koelen, maar elke graad is er eentje!
Onze eigen handige oplossing
Wij wonen zelf in een huis met een puntdak. Onder het dak zit de vliering en tijdens warme perioden bouwt de warmte zich daar op en hoe warmer het wordt (en de warmte er niet uit kan) hoe lager in het huis je de warmte ook gaat voelen. Eigenlijk moet je dus zorgen dat de warmte op het hoogste punt het huis kan verlaten. Maar ja dat heeft in koude periodes ook zo zijn nadelen. Dus ofwel je maakt een goed afsluitbare ventilatie voorziening in de nok ofwel je verzint iets anders. Mijn man was inventief. Wij hebben ventilatie openingen in het dak maar die zitten een stuk lager dan de nok. Hij heeft een aluminium kachelpijp langs het schuine dak gezet met de opening helemaal boven in. Aan de onderkant heeft hij een flexibele pijp aangebracht die aangesloten is op een elektrische ventilator met een hoog vermogen.
In de avond, als de zon nog even schijnt zetten we die aan en omdat we op warme zonnige dagen ook veel productie maken met de zonnepanelen gebruiken we die energie om de warmte als het ware uit het huis te zuigen. Verder ventileren we de hele nacht en in de ochtend is ons huis weer fris op een temperatuur van een graad of 18 of in elk geval de zelfde temperatuur als in de nacht buiten. Ook op zolder. We doen dit nu een aantal jaren en het werkt als een tierelier. Natuurlijk niet voor iedereen een oplossing maar wellicht voor mensen die onder een puntdak wonen wel een goede tip.
Als je beseft dat warme lucht opstijgt en koude lucht beneden blijft kan je daar gebruik van maken.
6. Compartimenten maken
In een huis met meerdere kamers, boven en beneden kan de opbouw van de temperatuur behoorlijk verschillen per ruimte. Heeft natuurlijk alles te maken met isolatie, zon op ramen of gevel en mogelijkheden om de warmte af te voeren. Door alle deuren in huis zo veel mogelijk gesloten te houden tijdens de dag maak je als het ware compartimenten. De warmte verspreid zich dan niet door het hele huis maar blijft beperkt tot de meest warme kamers. Dat is dan een stuk makkelijker af te koelen in de avond.
Vochtige lucht is warmer, droge lucht is koeler.
Ook goed om in je oren te knopen; droge lucht houdt je huis ook wat koeler. Dus koken, douchen en dingen waar warm water voor nodig is zo veel mogelijk vermijden of zorgen dat de vochtige lucht zo snel mogelijk het huis uit is.
7. Overweeg Adibiatische koeling:
Eh watte?
Adiabatische koeling is een effectieve manier om te koelen en is gebaseerd op het koelen van lucht door het laten verdampen van water. Er zijn tegenwoordig koelsystemen die op deze manier werken, maar dat zijn elektrisch aangedreven systemen dus als je daar interesse in hebt kan je er op Googlen.
Ik beperk me even tot de simpele huis en tuin oplossing hier voor. En het principe is dat warme lucht die langs vochtig materiaal blaast de lucht afkoelt.
Hang in de nacht vochtig textiel voor de open ramen en zet er een ventilator op. De lucht wordt gekoeld en het kan enkele graden schelen. Doe het wel bij relatieve lage luchtvochtigheid anders wordt de lucht in huis juist weer te vochtig.
Wil je geen natte lappen in huis vanwege de vochtigheid? Dan kan je ook een aantal plastic flessen vullen met water en in de vriezer stoppen overdag. (niet helemaal vullen want water zet natuurlijk wat uit als het bevriest).
Zet ze in de avond op de vensterbank voor het open raam of voor een ventilator. Het resultaat is niet spectaculair maar helpt wel iets en alle beetjes helpen.
