Over borstels en zo

Geen gebruiksvoorwerp zo simpel, wijdverbreid, multifunctioneel en doeltreffend als een borstel. Borstels worden in elke cultuur gebruikt en hebben vele verschillende vormen.

De allereerste borstel

Borstels zijn er in allerlei maten en vormen. Als bezem, schrobborstel, om je tanden mee te poetsen of je haar netjes te maken. Om je paard of hond mee te borstelen, je nagels mee schoon te maken, je schoenen te poetsen of je kopjes mee uit te wassen. Een schilderij mee te maken of de stoep mee te schrobben. En zo zijn er nog vele andere toepassingen.

Ik probeer me wel eens voor te stellen hoe de mens op het idee kwam om een borstel te maken.

Voor mijn geestesoog zie ik dan de Homo Sapiens (hij/zij/hen om het even in een modern jasje te gieten) gehuldin een schaamlapje of berenvel, na een gezellig avondje aan het kampvuur, de grot een beetje opkuisen met een bosje twijgen. Daar zijn de botjes en houtskoolstukjes namelijk makkelijk mee de grot uit te vegen had dhr. e/o mevr. H. al eerder slim opgemerkt.

Die mens bedacht toen waarschijnlijk dat het wel handig zou zijn om dat bosje twijgen samen te binden met een stukje touw of leer zodat hij of zij het bosje de volgende dag weer kon gebruiken. Dat zou het begin van een bostel kunnen zijn, toch? Er is in elk geval geen persoon bekend als uitvinder van de borstel, laat staan dat er een patent op is aangevraagd. Net als het wiel en het gebruik van vuur trouwens. En vele eeuwen later zijn er borstels voor elk doel.

foto’s van borstels met dank aan Burstenhaus Redecker

Waarom een borstel van natuurlijk materiaal ook echt beter is

De eerste borstels waren waarschijnlijk bosjes bij elkaar gebonden twijgen. Hoe de ontwikkelingen daarna zijn gegaan dat weten we niet. De eerste borstels waren uiteraard van natuurlijk materiaal en zijn allemaal vergaan. Er werden andere materialen gebruikt, zoals haar, gras en plantenvezels. Op een zeker moment vond men een manier om de borstels vast te maken in een houten handvat, wat de borstel geschikt maakte om met meer precisie te hanteren. In de laatste honderd jaar werden er ook steeds meer borstels van plastic gefabriceerd. Die zijn helaas de norm geworden. Waarom helaas? Omdat plastic borstels gemaakt zijn van aardolie, omdat dit plastic meestal niet gerecycled kan worden en verbrand moet worden (!) en omdat deze borstels echt veel minder lang meegaan en bovendien kunnen krassen.

Daarom breek ik de lans voor de borstel van natuurlijke materialen. Als het kan van plantaardig materiaal en als dat te hard is dan van zachte dierenharen.

Over borstels, het borstelboek

Borstels zijn dus voor mij ook een soort van fetisj, ja. Je kon mij vroeger geen groter plezier doen dan me laten dwalen in ouderwetse huishoudelijke winkels of waren huizen. Lees een eerder blog over dit onderwerp.

Ook en vooral op vakantie in bijvoorbeeld Frankrijk waar de veelzijdige plattelandswinkels altijd een ruim assortiment hadden. Enkele jaren geleden liep ik een boekwinkel binnen en struikelde bijna over dit boekje. Ik bladerde het door en dacht ‘ik heb het niet echt nodig’ en verliet de winkel. Om vervolgens terug te rennen en het boekje toch aan te schaffen!

Nou er zijn dus meer mensen met zo’n afwijking blijkt! Bijna 250 pagina’s gevuld met borstels. Groot, klein, oud, nieuw, van hout, plastic, natuurfibers of haar. In alle kleuren van de regenboog. Je begrijpt dat ik het boekje nu op mijn bureau heb liggen en regelmatig gebruik als naslagwerk. Als mensen met een vreemde vorm borstel komen en me vragen waar hij voor is, of als ik zelf een type borstel zoek.

In de webwinkel van Handig Goed vind je een ruim assortiment verschillende borstels, gemaakt van natuurlijke materialen. Waar ze van zijn gemaakt, waar ze goed geschikt voor zijn en hoe je ze het beste kunt onderhouden vind je hier.